Goederentransport tussen Nigeria en Noord-Kameroen is meestal eenrichtingsverkeer; heel wat mensen halen hun inkomen uit het importeren van tarwebiscuitjes, televisies, koelkasten en alles daar tussen in. Wie de beste routes kent en onderweg niet al teveel handel kwijtraakt aan geinteresseerde overheidsdienaren kan een goede boterham verdienen. De stroom loopt meestal van uit het geindustrialiseerde Nigeria naar het Noorden van Kameroen; afgezien van dikke stapels bankbiljetten levert Kameroen niet zo gek veel terug aan Nigeria. Hoewel daar sinds kort verandering in is gekomen; sinds kort vindt katoen zijn weg over de grens.

Sinds jaar en dag organiseert staatsbedrijf SODECOTON de teelt en verwerking van de katoen die door ruim 300.000 boeren wordt geteeld. De boeren krijgen daar een prijs van rond de 200 frank per kilo voor, 30 eurocent. Zelfs nu de wereldprijs voor katoen omhoog is geschoten door misoogsten in Azië krijgen de boeren nog steeds maar 30 cent, de vooraf afgesproken prijs. Heel veel keus hebben ze ook niet; het bedrijf heeft het monopolie en de boeren moeten wel aan Sodecoton leveren, want hetzelfde bedrijf levert zaad en pesticide ‘op krediet'. Een alternatief om de katoen beter te verkopen is er niet. Was er niet, tot voor kort.

Ineens werd bekend dat vlak over de grens in Nigeria opkopers actief waren die liefst duizend frank (5 keer zoveel) voor een kilootje witte pluizen willen betalen. Het gevolg; met zakken katoen volgeladen motorfietsen en oude Peugeot 504's proberen de weg naar de Nigeriaanse grens te vinden (erg mooi gezicht, drie oude Peugeots door de bush met een enorme stofwolk erachter, foto houdt u tegoed). Doet een beetje denken aan de botersmokkel naar België uit de jaren 50, weet u nog?

Ondertussen klagen directeuren en hoge overheidsbaasjes steen en been dat de boeren op deze manier een van de weinige industrieën van Noord-Kameroen om zeep helpen. Helaas leggen ze daarbij niet uit waarom de boeren maar een schamel bedragje krijgen, zelfs als de marktprijs heel erg veel hoger ligt. Niemand lijkt de vraag te willen beantwoorden wie er met de winst vandoor gaat; hoge baasjes (ongetwijfeld met politieke banden), een frans moederbedrijf of wordt de winst keurig geïnvesteerd om de verouderde fabrieken op te knappen...?

Zolang niet helder is wie er met de knikkers vandoor gaat kan ik me levendig voorstellen dat kleine boeren op deze manier wat extra's proberen te verdienen, contract of niet. En zo probeert iedereen toch goed voor zichzelf te zorgen, of dat nou volgens afspraak is of niet.