Volunteering of op zoek?

Een apart volkje, die vrijwilligers. Je zou denken dat het mensen zijn die graag iets bij willen dragen aan een gemeenschap die het minder getroffen heeft dan wij gewend zijn. Dat onze kennis thuis misschien niet heel bijzonder is, maar hier een wereld van verschil kan maken. Maar bij velen blijkt er toch nog een andere motivatie te zijn. En dat doet veel gespreksstof opwaaien, terwijl er hier al genoeg stof is. Wat niet heel erg is, op vroege donkere avonden met alleen elkaar, de radio , een spelletje en een boek als gezelschap. Ok, misschien is het werk hier vooral een goedkope manier om op avontuur te gaan, of een goede mogelijkheid eem cultuur van binnenuit te leren kennen en niet alleen als een toerist een toeschouwer te blijven. Dan snijdt het mes aan twee kanten, een beetje ontwikkeling in het dorp en jij je avontuur. Op zich niks mis mee.

Maar er zijn er ook bij die simpelweg op zoek zijn naar een man. Ja een man. Hier niet de zielige oude mannetjes die op zoek zijn naar een onderdanig catalogusbruidje uit Rusland of Azie. Nee, hier is het het jonge blonde vrouwelijk equivalent van deze mannetjes. En een catalogus en internet heb je hier niet nodig. De tamtam doet hier namelijk nog goed zijn werk. Als er ‘nouveau arrives' van VSO zijn, zijn de catalogusheren hier snel genoeg van op de hoogte. Ze weten in welke kroegen de volunteers op vrijdagavond te vinden zijn. Dat werkt als bijen en honing. Het woord ‘fout' staat op hun voorhoofd geschreven, maar het lijkt of niet iedereen dat kan lezen. De vraag of het echte liefde is, of dat de liefde door de portemonnaie of het paspoort gaat lijkt ook niet op te komen. Ik vraag me af of ze thuis een chronisch te kort aan aandacht hebben en dat hier inhalen. Dat is niet zo'n prestatie, want je huidskleur krijgt hier een hoop voor elkaar (heel fout, maar waar). Maar toch leuk voor het ego als je daar niet teveel bij nadenkt.

Goed, dus wat geflirt en geseks hier en daar. Valt op zich te verwachten van jonge single mensen in het buitenland. Maar het neemt serieuzere vormen aan. De afgelopen paar jaar is een kwart van de vrouwelijke vrijwilligsters met een local getrouwd. Daar zijn ze hier nogal rap mee. Ik weet niet hoeveel twintigers in Nederland het binnen een jaar over een huwelijk hebben, maar ik ken ze niet. Hier doen ze dat wel, ook als de helft van het koppel van westerse komaf is. Dat gaat ongeveer als volgt. Nadat je zo'n beetje gewend bent ontmoet je iemand. Dan ben je een half jaar hier en heb je nog anderhalf jaar te gaan. Na een jaar wordt de verkering toch wel serieus. En serieus betekent hier trouwen. En over een jaar zou je eigenlijk naar huis gaan, dus misschien moet er maar binnen dat jaar een beslissing komen. En die komt er dan ook. Ook al zijn er vraagtekens. Dat die kerel zijn vrouw en kinderen voor jou heeft verlaten, ja ach, dat kan gebeuren. Dat doet ie bij mij vast niet. Een ander ging alleen terug naar het Westen, als een test voor haar man omdat ze niet helemaal zeker wist of het zuivere koffie was. Dat was na het huwelijk. Voor de jongen best zielig, want met een blanke vrouw verwacht je familie het een en ander van je. En je vrouw die bij je weg loopt, dan ben je toch wel een loser. Andere mannen van vrouwen die het thuisfront bezoeken zijn iets minder zielig. Vreemdgaan schijnt hier heel normaal te zijn. Dat weten deze vrouwen ook. Misschien gaat het verhaal voor de mannen iets anders: ‘ha, er zijn nouveau arrivees, nieuwe ronde, nieuwe kansen! Ik leer ze kennen via mijn vrienden. De volunteers hangen altijd bij elkaar en mijn vriend is er al met eentje getrouwd. Ik palm haar een half jaar lang in en laat haar daarna langzaam aan het idee van een huwelijk wennen. Inmiddels denkt ze dat dat heel gewoon is omdat anderen het ook al hebben gedaan. Als ik de vis maar binnen 2 jaar binnen heb, anders kan ik het vergeten. Of ben ik nu heel cynisch?

Andere vrouwen nemen hier een baan aan om dichter bij een man te zijn die al gescoord is. Een beetje een Noord Amerikaanse gedachte: als ik eenmaal in Afrika ben.........Vanuit Kameroen ligt Mali namelijk echt naast de deur en de logisitieke mogelijkheden zijn hier uitstekend. Net als een vrouw die hier in het noorden zit om ‘dichtbij' haar man in Douala te zijn, zo'n 30 uur reizen verderop. Met deze taxi-chauffeur was het liefde op het eerste gezicht (ze lijkt ee beetje op Viola Holt)...... Ze is ‘not amused' dat VSO haar pas naar een half jaar kan overplaatsen naar het zuiden. VSO heeft wat te stellen met deze dames.

De werkgevers die met VSO samenwerken zijn van al dit op de hoogte. Sommige weigeren zelfs om alleenstaande vrijwilligsters aan te nemen. En dat terwijl gendergelijkheid bij VSO hoog in het vaandel staat en VSO Nederland juist stelletjes als ‘risicogroep' ziet. Het gaat de werkgevers echter niet alleen om het feit dat die vrouwen er vaak vroegtijdig mee ophouden door hun huwelijk, maar ook om de reputatie van hun organisatie. De vrijwilligsters denken dat ze nog in een anonieme westerse stad zijn waar ze kunnen doen en laten wat ze willen zonder dat het iemand iets kan schelen, maar dat hebben ze toch mis. De hele buurt, ook in de stad, houdt in de gaten of je ‘s nachts wel thuis bent en of je alleen thuis bent. De broer van de buurman is wellicht de neef van je baas die dan ook binnen de kortste keren op de hoogte is. Net als je collega's en andere buurtgenoten. En misschien zijn die jongens wel van de one night stands en de verschillende vriendinnetjes en is vreemdgaan heel normaal- al- hebben- we- het- daar- niet- over, de officiele standaard is nog steeds dat je als maagd het huwelijk ingaat. Je werk wordt ook lastig, want lang niet iedereen zal je als niet eerbiedwaardige vrouw nog serieus nemen. Dan dus maar liever een man of een stelletje. Denk daar nog maar eens over na, VSO Nederland.

Het mooiste verhaal is toch wel het verhaal van een Engelse collega. Zij is 4 jaar geleden hier gekomen en was op zoek. Dit stak ze ook niet onder stoelen of banken. Een vriendje gescoord (das op zich geen kunst, ik vraag me af of ze uberhaupt het verschil zien tussen het ene en het andere blanke meisje), maar dat liep naar 2 jaar toch stuk. Shit, contract afgelopen en nog geen vent. Terug naar huis. Nee, dat was het toch ook niet. Terug naar Kameroen voor nog 2 jaar. Nu moest het toch echt gaan lukken. Ze liet zoveel mogelijk mensen in het dorp weten dat ze op zoek was, de lokale vorm van een contactadvertentie, dus zo vreemd is het eigenlijk niet. Iedereen had wel een voorraad broers en neven, dus hoe moeilijk kon het zijn? Ook een collega had ze gevraagd om eens voor haar rond te kijken. Een paar maanden later was er nog geen geschikte kandidaat en bedacht de collega dat hij misschien wel wat voor haar was. Ze gingen ‘het proberen'. Een leuk stel zo leek het. Eindelijk een vriendje die een goede opleiding had genoten, goed Frans, Engels en een beetje Duits sprak en een baan had. Dat was toch een hele verbetering ten opzichte van de vele vriendjes en inmiddels mannen die geen enkele opleiding hebben genoten en geen idee hebben van de wereld waar hun vrouw vandaan komt.Na een half jaar werd er al gesproken over een huwelijk. Maar helaas, ook hier kwam het cliche weer onverbiddelijk om de hoek kijken: hij had de weg naar de pinautomaat ook zonder haar weten te vinden. Na 4 jaar Kameroen solliciteert ze nu naar een baan als docent in het hoge Noorden van Canada. Misschien dat het bij de Eskimo's wel lukt..............

Op mijn vraag waarom mannen in Afrika toch zo'n overtrokken beeld van westerse vrouwen hebben heb ik inmiddels antwoord.