Werk aan de winkel; de commune

Aan de rand van Dargala ligt de mairie, een paar jaar geleden gebouwd, met een mooie vlaggenstok ervoor, met de Kameroense vlag in top. Het gebouw herbergt twaalf werkruimten waarvan er vier in gebruik zijn. De ander kamers, waaronder de mijne. Ik heb van huis een tafel meegenomen (die was bedoeld om op te koken) en een plastic tuinstoel uit de raadszaal in ‘mijn' kantoor gezet. Naast wat bureaus bestaat de uitrusting van de commune uit een oude typemachine en een polaroid-camera, voor de identiteitskaarten.

De typemachine is in gebruik bij de sécrétaire-général, meneer Ndjidda, rechterhand van de burgemeester en degene die alles zo ongeveer doet (de beste man verdient 25.000 frank, 37 euro, per maand, maar krijgt gelukkig ook wat benzinegeld voor zijn brommer...). De andere collega, die de geboorteaktes regelt, zit de hele dag buiten op een stoel te wachten tot er iemand een geboorte of sterfgeval aan komt geven. Dit zijn er ongeveer drie per dag. Dan is er nog mijn buurvrouw, die zorg draagt voor de identiteitskaarten, en een licht verstandelijk gehandicapte collega die voor allerlei klusjes wordt ingeschakeld, bijvoorbeeld als er documenten naar de onderprefectuur aan de andere kant van het dorp moeten worden gebracht.

Op dinsdag marktdag is het een drukte van belang, ook op het gemeentehuis; de hele dag komen mensen uit de andere dorpen langs om de burgemeester (gezeten op een stoel voor het pand uitkijkend op de geiten- en gierstmarkt) eerbiedig een goede dag te komen wensen. Een fraai tafereel en een leuke manier om mensen te leren kennen.

Verwachtingen; tactisch manoeuvreren om duidelijk te maken dat ik niet hier ben om ‘al mijn relaties in Nederland' aan te spreken om fondsen aan te boren, maar dat we toch echt met dat lastige ‘bonne gouvernance' aan de slag gaan. Dus blijf ik herhalen dat zijn inspanningen misschien we een beter resultaat als anderen (raadsleden, inwoners) meedenken over bepaalde onderwerpen. Dat deze hogere effectiviteit ook van pas kan komen in de verkiezingen van 2011 (een legitieme motivatie, daar zijn verkiezingen voor) is een mooi steuntje in de rug. Dit blijven herhalen blijft overigens nog wel even nodig; voor het maken van het Plan Développementale de la Commune heeft Monsieur le Maire deze week bedacht dat hij met de chiefs van de 4 kantons (Dargala, Yoldéo, Kaheo en Ouro Zangui) de informatie voor het plan gaat leveren. De chiefs weten toch via hun onderdanen waar behoeftes liggen?

Nog een leuke; VSO is op zoek naar een lokale persoon die mij gaat helpen met het werk bij de commune (vertalen en andere ondersteuning); de persoon die deze werving voor zijn rekening neemt, Monsieur Boubakari, is een bij de autoriteiten zeer beruchte strijder tegen corruptie, en hij had me al gewaarschuwd voor de manier waarop men dit soort dingen doorgaans regelt. Een paar dagen nadat ik de burgemeester had uitgelegd dat we in het dorp affiches met de vacature op gingen hangen meldde hij mij dat ‘hij wel een goede kandidaat zou zoeken'; gelukkig hadden we de volgende dag een gesprekje met Boubakari, die hem vanuit zijn positie nog wat beter dan ik duidelijk kon maken dat het zoeken van een goede kandidaat op de transparante manier moest gebeuren. Dit was vorige week; afgelopen maandagmorgen, na het bijpraatmomentje van de burgemeester met de Chief, vertelde hij me dat zich misschien kandidaten zouden melden die wel aan de criteria zouden voldoen maar die om bepaalde redenen toch niet de baan zouden moeten krijgen. Benieuwd wat hij even daarvoor met de Chief had besproken; de vacature was inmiddels het gesprek van de dag in Dargala. Niet zo vreemd; ten eerste zijn banen in loondienst hier heel zeldzaam en ten tweede wordt de werving in het openbaar bekend gemaakt! Normaal krijg je een baan via een broer of neef, en niet via een openbaar kanaal.

Ik was wel voorbereid op dit soort taferelen maar toch is het frappant tegen deze dingen aan te lopen. Het kost heel veel energie en tijd om dit soort gewoontes en mentaliteit te veranderen, eerst moet men doorkrijgen dat deze manier misschien niet de beste is, en daarna kan je pas aan de slag met het aanleren van methodes om wat opener te worden. Het is ook niet altijd makkelijk niet te veroordelen, maar door bepaalde vragen te stellen de burgemeester zelf uit te laten vinden hoe het anders zou kunnen. Gelukkig lijkt de burgemeester wel open te staan voor andere inzichten, er zijn collega's die in een andere situatie terecht kwamen en na een half jaar, inmiddels wat ongelukkig, zijn overgeplaatst.

Aan de slag dus!