Polygamie

Polygamie is een oude Kameroenese traditie die nog flink in schwung is. En niet alleen hier, ook in andere delen in Afrika is het heel normaal. In Nederland associeerde ik polygamie vooral met oude, vieze, oversekste en erg ongeëmancipeerde mannen. Ongelijkheid tussen man en vrouw, gedwongen huwelijken en onderdrukking waren toch wel de kernwoorden. Als locatie van deze praktijken had ik vooral het Midden-Oosten voor ogen, en niet Afrika.

Maar door wat ik hier zie ben ik toch iets minder stellig. Ja, het gebeurt, gedwongen huwelijken met veel te jonge meisjes. Maar bij mijn buren zie ik toch iets anders. Ten eerste zie ik een gelukkige familie. De man en zijn eerste vrouw schat ik op ongeveer dezelfde leeftijd, al durf ik mijn geld er niet op in te zetten. Leeftijd schatten hier blijft lastig. De tweede vrouw is jonger, maar kreeg tussen haar 22^ste en 24^ste haar eerste kind, toch niet idioot vroeg. En aangezien je kinderen niet plant maar ze krijgt, zal ze niet heel lang daarvoor getrouwd zijn. Als meneer rond zijn 20^ste zijn eerste kind kreeg (we weten zijn leeftijd niet) zal hij zo'n 10 jaar met zijn 2^de vrouw schelen. Das toch een ander verhaal dan de 60 jarige viezerik met zijn 14 jarige bruid.

Iedereen groeit hier op in een polygame familie, dus het toekomstbeeld van de kinderen is ook niet anders. Waar je mee opgroeit is tenslotte normaal, vandaar dat wij polygamie abnormaal vinden. Liefde is hier iets anders dan bij ons. Een huwelijk is een verbintenis tussen twee (en in de praktijk dus soms tussen drie of meer) mensen die een team gaan vormen, om samen een gezin te stichten en die leren elkaar te waarderen in die rol. Wellicht dat die waardering een houden van kan worden. De passie, verliefdheid en lust die wij vinden dat daarbij hoort is hier helemaal niet nodig. Misschien dat onze verliefdheid ook maar gecultiveerd is. Wij weten immers weer niet beter dan dat. Elke dag horen we liedjes over de liefde, zien we op tv het geluk en drama voorbij komen en kunnen tieners in blaadjes als de hitkrant en de yes leren hoe dat dan allemaal gaat. Tijdschriften lezen ze hier sowieso niet, dus ook de Afrikaanse versie van de hitkrant en de yes heb ik nog niet voorbij zien komen. Geen voorstelling van verliefd gedoe dus, maar pa en moeders als voorbeeld voor de toekomst.

Ik kan me voorstellen dat hierdoor de verwachtingen van het huwelijk een stuk minder hoog gespannen zijn en dat je er vooral zelf en samen wat van moet maken. Omdat je man meer een partner is dan je geliefde, is het al een stuk minder erg om hem te delen. Sterker nog, zonder de liefde en aantrekkingskracht is het wellicht fijn om de huwelijkse plichten als koken, kinderen opvoeden en je man plezieren met elkaar te delen en speelt jaloezie een minder grote rol. De vrouwen hier zitten elke middag onder een afdakje in de schaduw samen te keuvelen en is de eerste vrouw een soort van oma voor de kinderen van de tweede vrouw. De tweede vrouw werkt (heel modern) en is dus soms niet thuis. Andere dochters en de eerste vrouw nemen de honneurs waar, zie hier een oplossing voor het probleem kinderopvang.

Polygamie is ook de oplossing voor nog een ander ‘probleem'. Er zijn teveel vrouwen in Kameroen. Al is het woord teveel niet zo aardig. Er zijn veel meer vrouwen dan mannen in Kameroen. Ik heb nog geen officiële cijfers gezien, maar ik heb het al verschillende mensen, hoog opgeleid, horen zeggen. Is bij ons het percentage jongens bij de geboorte juist iets hoger, hier is dit niet zo. Een biologische verklaring schijnt te zijn dat vrouwelijke foetussen en dus later ook baby's veel sterker zijn, en dat heb je hier met alle natuurlijke gevaren in vorm van allerlei ziektes wel nodig. Er overleven dus meer meisjes dan jongens, zowel voor als na de geboorte.

Om al die vrouwen toch ‘onder de pannen' te krijgen is polygamie dus eigenlijk bijzonder praktisch.