Maak het of kraak het.

Zoals jullie al in de laatste blog voor de vakantie hebben kunnen lezen, breek ik al een tijdje mijn hoofd over de vraag waarom mensen andere mensen benadelen en waarom het systeem hier is zoals het is. Voor alles is een tijd, zegt mijn moeder altijd. Nou, blijkbaar was het tijd voor antwoorden, want de meegebrachte lectuur uit Nederland bracht wat nieuwe interessante inzichten. Daarover later meer.

Terug in Dargala werd ik weer geconfronteerd met het systeem hier. (Ik wilde niet-werkende- systeem schrijven, maar dat is maar net vanuit welk perspectief je het bekijkt. De zakkenvullers onder ons zullen het systeem vast heel prima vinden). Een aantal dames van mijn vrouwenclub in wording kwamen vrolijk vertellen dat de club tijdens mijn afwezigheid van 30 naar 100 was gegroeid. In lichte paniek zag ik de volgende bijeenkomst voor me: 100 kakelende vrouwen die allemaal gedurende 2 uur na aanvang binnendruppelen in een vervallen klaslokaal met te weinig bankjes, die allemaal door elkaar praten in Fulfulde waar ik geen bal van begrijp en 5 vrouwen die het Frans beheersen en mij zo af en toe wat info doorspelen. Aan mij de schone taak hier een lijn in aan te brengen. Ik was net zo trots op mezelf dat dit enigszins lukte met 30 vrouwen.

Maar dat is nog het minste probleem, dat gekakel. Het bestuur is het probleem. Hoe bestuur je een club van 100 vrouwen, waarvan er 5 kunnen lezen en schrijven? Van deze 5 is er een zeker corrupt en een zeer waarschijnlijk (werkt voor de staat en is vrouw van een prefect, 1 en 1 is ook hier meestal 2). De andere 95 vrouwen kijken enorm op tegen deze 5 ‘wijzen', wat ze samen met het feit dat de rest hun werk niet kan controleren enorm veel macht geeft. Tel daarbij op dat kritisch denken en het stellen van kritische vragen hier niet bepaald de gewoonte is. Zie hier het Kameroenese recept voor mislukking. Hoe kan je er toch voor zorgen dat dit gerecht niet aanbrandt?

Het systeem, dacht ik. Ons systeem werkt wel omdat er genoeg ‘checks and balances in zitten; tenminste, dat heb ik altijd geleerd. Dus ging ik op internet op zoek naar wat informatie over hoe je een vereniging bestuurt. Met een ALV die bepaalt, leden die het bestuur kritische vragen stellen en een kascommissie die de penningmeester controleert kan er weinig misgaan. Maar wat als de leden geen kritische vragen stellen maar opkijken tegen hun bestuur? Als de leden verslagen niet kunnen lezen en de kascommissie en de penningmeester het op een akkoordje gooien. Een onafhankelijk lid voor de kascommissie dan?: dat is een spelt in de hooiberg. Iemand die de kennis heeft om de boeken te checken, zelf zijn zakken al genoeg gevuld heeft zodat er niks meer bij hoeft en niet op een of andere manier gerelateerd is door familie- of partijbanden aan leden van de club en in het bijzonder leden van het bestuur; die mensen zijn erg schaars in Dargala.

Het is dus niet all about checks and balances. Een goed systeem is geen goed systeem op zichzelf. Het werkt alleen op basis van 1 assumptie: dat er genoeg mensen binnen het systeem van goed vertrouwen zijn. Dat betekent dat bestuursleden goed werk willen afleveren, leden meedenken over het beleid, dat de kascommissie en de penningmeester er niet op uit zijn hun eigen zakken te vullen en dat bestuursleden hun politieke contacten niet inzetten om lastige leden onder druk te zetten.

Eindelijk was dat kwartje dan gevallen: de mens maakt het of kraakt het. Hier kiest de elite ervoor om het systeem te kraken. Aan mij de schone taak om het Kameroenese systeem te Dargala te kraken. Ik wens mezelf veel succes toe. Ik zal het nodig hebben.

Gezocht voor bestuursfunctie: vrouw, woonachtig te Dargala, minimaal basisonderwijs, met goede moraliteit, welwillendheid, kritisch denkvermogen en gevulde zakken, zonder familie en vrienden.